Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka
Poprzednim razem pisałam o długach spadkowych i odrzuceniu spadku przez osoby pełnoletnie. Ale co zrobić, jeśli my odrzuciliśmy spadek, a w nasze miejsce jako spadkobiercy wchodzą małoletnie dzieci.
Czy jest sposób, aby w imieniu małoletniego dziecka także odrzucić spadek?
Tak. Jest. Ale zanim złożymy oświadczenie woli o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka, musimy podjąć kilka kroków, które będą polegały na uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego na złożenie takiego właśnie oświadczenia.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka – krok po kroku.
W pierwszej kolejności zadbajmy o własny interes i udajmy się do notariusza, by we własnym imieniu spadek odrzucić. Na złożenie takiego oświadczenia jak wskazywałam w poprzednim wpisie mamy termin 6 miesięcy od daty, kiedy dowiedzieliśmy się o śmierci spadkodawcy albo o istnieniu testamentu, w którym zostaliśmy powołani do spadku. Jeżeli tę kwestię zaniedbamy i termin 6 miesięcy upłynie bezskutecznie, to nie można już składać żadnych oświadczeń, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.
Jeżeli złożyliśmy we własnym imieniu oświadczenie o odrzuceniu spadku i dysponujemy aktem notarialnym, kolejnym krokiem jest złożenie do właściwego sądu rodzinnego, pisemnego wniosku o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka.
Wniosek powinien być złożony na piśmie do sądu rodzinnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, a w braku miejsca zamieszkania – sąd opiekuńczy miejsca jego pobytu. Pamiętajmy o wskazaniu we wniosku naszego numeru PESEL oraz numerów PESEL naszych małoletnich dzieci. Co do zasady wniosek do sądu powinni złożyć oboje rodzice. Do wniosku powinniśmy dołączyć odpowiednie dokumenty, którymi z zasady będą odpisy aktów stanu cywilnego oraz akt notarialny potwierdzający fakt odrzucenia przez nas spadku. W treści wniosku powinniśmy wskazać na okoliczności i dowody uzasadniające konieczność odrzucenia spadku, czyli istnienie długów spadkowych, równych lub przewyższających aktywa spadkowe. Opłata za złożenie wniosku wynosi 40 zł.
Po złożeniu wniosku sąd wyśle do nas zawiadomienie informując tym samym o terminie posiedzenia w sprawie. Przebieg posiedzenia z reguły obejmuje takie czynności jak ustanowienie i wysłuchanie kuratora, przesłuchanie rodziców oraz przeprowadzenie zawnioskowanych dowodów – dołączonych do wniosku dokumentów lub przesłuchanie świadków. Na tym posiedzeniu sąd wyda postanowienie w sprawie – najczęściej będzie to oczekiwana przez nas zgoda na odrzucenie spadku w imieniu dziecka.
Po uprawomocnieniu się postanowienia należy wystąpić do sądu z wnioskiem o doręczenie odpisu postanowienia sądowego ze stwierdzeniem prawomocności (opłata od wniosku wynosi 6 zł za stronę). Odpis postanowienia ze wzmianką o jego prawomocności sąd doręcza pocztą.
Należy pamiętać, że termin na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego przestaje biec w czasie postępowania o zgodę sądu, ale niezwłocznie po jej uzyskaniu należy złożyć oświadczenie.
Z tego względu pamiętajmy by po otrzymaniu postanowienia zezwalającego na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka zaopatrzonego we wzmiankę o jego prawomocności, niezwłocznie złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przed notariuszem lub w sądzie.
Odrzucenie spadku – czyli jak nie dziedziczyć długów po zmarłym
Czy istnieje możliwość by uniknąć długów, które pozostawił po sobie spadkodawca?
Tak. Jednak aby nie odziedziczyć niechcianych długów musimy pamiętać o kilku formalnościach.
Odrzucenie spadku.
Spadek może zostać przez spadkobierców przyjęty lub odrzucony. W sytuacji kiedy mamy do czynienia brakiem aktywów spadkowych, albo ich niewielką wartością i jednocześnie istnieniem z długów spadkowych, powinniśmy się zdecydować na odrzucenie spadku.
Na odrzucenie spadku spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, kiedy dowiedział się o podstawie powołania. Termin ten nie musi być więc liczony od dnia śmierci spadkodawcy, czyli od tzw. otwarcia spadku, chociaż w większości przypadków od tego właśnie dnia będzie on liczony.
Jakie wymagania muszę spełnić, żeby odrzucić spadek?
Po pierwsze, jak wskazałam powyżej na decyzję w tym zakresie mamy zaledwie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o powołaniu do dziedziczenia. W praktyce termin ten biegnie dla spadkobierców ustawowych – od dnia otwarcia spadku, a dla spadkobierców testamentowych – od dnia ogłoszenia testamentu.
Aby odrzucić spadek musimy złożyć odpowiednie oświadczenie albo przed notariuszem, albo przed sądem rejonowym właściwym miejscowo dla osoby, która spadek odrzuca.
Odrzucenie spadku przed notariuszem jest rozwiązaniem szybszym, a sama czynność nie zajmie nam więcej niż pół godziny. Do notariusza należy zabrać ze sobą odpis aktu zgonu spadkodawcy oraz nasz dowód osobisty. Wymagana jest tu forma aktu notarialnego.
Odrzucenie spadku przed sądem polega na złożeniu oświadczenia ustnie do protokołu bądź pisemnie, z podpisem urzędowo poświadczonym. Koszt oświadczenia składanego przed sądem wynosi 50 zł (art. 49 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych).
Ze złożonego oświadczenia nie można się wycofać, chyba, że zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby.
Uchylenie się od skutków oświadczenia woli w przedmiocie odrzucenia spadku powinno nastąpić przed sądem, a spadkobierca musi jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. Termin na wycofanie się ze skutków oświadczenia w przypadku błędu wynosi 1 rok od daty jego wykrycia, a w przypadku groźby – 1 rok od czasu ustania obawy. Błąd musi być istotny, czyli uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie nie złożyłby oświadczenia tej treści.
Jakie są skutki odrzucenia spadku?
Odrzucenie spadku nie daje gwarancji, że inni spadkobiercy nie będą musieli spłacić długów spadkodawcy. Zarówno majątek spadkodawcy jak i jego długi, w przypadku odrzucenia przez nas spadku, przejdą na kolejnych spadkobierców.
Odrzucenie spadku w praktyce oznacza, że będziemy traktowani tak, jakbyśmy nie dożyli otwarcia spadku.
Skoro spadkobierca, który spadek odrzucił, jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku, w jego miejsce wstępują inni krewni zmarłego, zgodnie z regułami dziedziczenia ustawowego. Skutek jest taki, że w miejsce spadkobiercy odrzucającego spadek wchodzą jego zstępni (dzieci).
Jeśli potomkowie również nie chcą przyjmować spadku obarczonego długami, powinni dopełnić tych samych formalności. Jeżeli mamy pełnoletnie dzieci, one same składają oświadczenie o odrzuceniu spadku w opisany powyżej sposób. Natomiast w przypadku dziecka małoletniego to rodzice muszą podjąć czynność prawną w ich imieniu, za zgodą sądu rodzinnego.
Spadkobierco – rozlicz podatek od spadku!
Spadkobierco – rozlicz podatek od spadku!
Nabycie spadku łączy się z obowiązkiem podatkowym. Oznacza to, że jeżeli otrzymałeś spadek musisz wskazać ten fakt organowi skarbowemu i złożyć zeznanie podatkowe.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
Podatkowi nie podlega nabycie majątku w drodze spadku o czystej wartości nieprzekraczającej kwoty wolnej, która wynosi odpowiednio:
-
9637 zł – dla osób należących do I grupy podatkowej, do których zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów
-
7276 zł – dla osób należących do II grupy podatkowej, do których zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych
-
4902 zł – dla osób należących do III grupy podatkowej, do których zalicza się innych nabywców.
Opodatkowaniu podlega nabycie majątku o wartości ponad ww. kwotę wolną od podatku.
Przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku sumuje się wartość rynkową majątku nabytego przez spadkobiercę w drodze spadku z wartością rzeczy i praw majątkowych nabytych uprzednio od spadkodawcy (np. tytułem darowizny) w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie spadku.
PAMIĘTAJ!
Podatnik jest zobowiązany do złożenia we właściwym urzędzie skarbowym w ciągu miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-3) lub wspólnego zeznania podatkowego (SD-3 wraz z informacjami o pozostałych podatnikach SD-3/A). Do zeznania należy dołączyć dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
Termin płatności podatku od spadków i darowizn wynosi 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość podatku.
Zwolnienia dla najbliższej rodziny
Przy nabyciu rzeczy lub praw majątkowych w drodze spadku przez małżonka, zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków), wstępnych (rodziców, dziadków), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, nabywca –spadkobierca może skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.
Zwolnienie to jednak nie dotyczy spadków, gdy zgon spadkodawcy nastąpił przed dniem 1 stycznia 2007 r.
Aby skorzystać ze zwolnienia od podatku należy zgłosić na formularzu SD-Z2 nabycie w drodze spadku składników majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
W celu skorzystania ze zwolnienia od podatku każdy z nabywców składa odrębne zgłoszenie.
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy wartość rynkowa nabytego majątku nie przekracza kwoty wolnej od podatku (z uwzględnieniem zasady kumulacji wartości majątku nabytego ostatnio od tej samej osoby i w okresie 5 lat poprzedzających nabycie spadku) – obecnie do kwoty 9637 zł.
PAMIĘTAJ!
Jeżeli nabycie majątku w drodze spadku nie zostanie zgłoszone we wskazanym terminie wówczas podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla I grupy podatkowej co oznacza, że konieczne będzie opłacenie podatku.
Formularze wskazane w treści posta, konieczne do złożenia zeznania podatkowego są udostępnione przez Ministerstwo Finansów na stronie internetowej pod adresem: http://www.finanse.mf.gov.pl/inne-podatki/formularze