Adwokat Anna Ostrowska

Za kółkiem po pijaku – konsekwencje jazdy pod wpływem alkoholu

Prowadzenie pojazdów mechanicznych po alkoholu jest najprawdopodobniej najpowszechniej popełnianym czynem zabronionym i także z tego powodu niesie wiele negatywnych konsekwencji, zarówno dla kierującego jak i dla innych uczestników ruchu.

Pamiętajmy jednak, że nie każdy kierowca będący pod wpływem alkoholu popełnia przestępstwo, gdyż w określonych przypadkach czyn ten stanowi jedynie wykroczenie.

Głównym wyznacznikiem jest w tym przypadku zawartość alkoholu we krwi albo w wydychanym powietrzu.

Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi to mniej niż 0,2 ‰ (mniej niż 0,1 mg) w wydychanym powietrzu. Stężenie alkoholu we krwi wynoszące od 0,2 ‰ do 0,5 ‰ lub w wydychanym powietrzu wynoszące od 0,1 mg do 0,25 mg na dm³ nazywane jest stanem po użyciu alkoholu i klasyfikowane jest jako wykroczenie.

W przypadku gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 ‰ lub zawartość alkoholu w dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg na dm³ mówimy o stanie nietrzeźwości. Prowadzenie pojazdu w tym stanie jest przestępstwem.

Karą przewidzianą za prowadzenie pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu (za wykroczenie) jest grzywna wynosząca nie mniej niż 50 zł a w niektórych przypadkach kara aresztu. Sąd orzeka również zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

W przypadku gdy badanie wykaże stan nietrzeźwości tj. dojdzie do popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. konsekwencje będą znacznie dotkliwsze. W przypadku uznania oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu i wydania wobec niego wyroku skazującego sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres od 3 do 15 lat. Dodatkowo sąd orzeka nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, która wynosi co najmniej 5 tysięcy złotych. Za popełnione przestępstwo Sąd może orzec karę w postaci grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Kolejnym ważnym czynnikiem, od którego uzależniona będzie odpowiedzialność jest rodzaj prowadzonego pojazdu.

Pojazd jest to urządzenie przystosowane do poruszania się na lądzie, w wodzie lub w powietrzu. Mogą być to urządzenia przeznaczone do przewozu osób lub rzeczy, a także spełniające inne cele np. koparka lub kombajn zbożowy. Pojazdy dzielimy na mechaniczne i niemechaniczne (rower lub deskorolka). Cechą pojazdów mechanicznych jest to, że są wprawiane w ruch za pomocą silnika.

Ostatnim czynnikiem, mającym wpływ na odpowiedzialność za jazdę pod wpływem alkoholu jest miejsce popełnienia tego czynu.

Przestępstwo z art. 178 a § 1 k.k oraz wykroczenie z art. 87 § 1 k.w. można popełnić tylko na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu. W związku z tym prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu poza drogą publiczną, strefą zamieszkania oraz strefą ruchu nie jest przestępstwem ani wykroczeniem. Drogami niepublicznymi są m.in. drogi położone na prywatnych nieruchomościach, drogi dojazdowe do gruntów rolnych lub drogi leśne.

Zatrzymano Cię za jazdę pod wpływem alkoholu – co dalej?

Po pierwsze należy zachować spokój i racjonalne myślenie. Nie są wskazane dyskusje z policjantami, którzy dokonali zatrzymania, a tym bardziej ich wyzywanie. A dlaczego? Ponieważ w toku postępowania karnego, na rozprawę przed sądem, funkcjonariusze zostaną wezwani w charakterze świadków. Wyzywające zachowanie, krzyki i wulgaryzmy pod ich adresem na pewno zostaną przez nich zapamiętane i wskazane w toku przesłuchania – co będzie działać na Twoją niekorzyść.

Badanie na zawartość alkoholu przeprowadzane jest najczęściej za pomocą alkomatu badającego zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu.

Jak powinno wyglądać badanie?

• badanie trzeźwości powinno być dokonane specjalnym do tego przystosowanym urządzeniem, którym najczęściej jest Alco-Sensor IV lub Alkometr A.2.0,

• urządzenie powinno posiadać aktualny dokument potwierdzający jego poprawne działanie tzw. świadectwo wzorcowania,

• każde urządzenie posiada margines błędu. Jest to ważna kwestia w przypadku, kiedy uzyskany wynik jest na granicy odpowiedzialności karnej.

• do badania powinien być użyty ustnik jednorazowego użytku, a funkcjonariusz przeprowadzający badanie powinien przy Tobie otworzyć opakowanie zawierające ustnik i nałożyć go na alkomat. Badanie bez spełnienia tego wymogu jest dopuszczalne tylko i wyłącznie do wstępnej analizy i nie może być dowodem w sprawie,

• w przypadku uzyskania wyniku powyżej 0,00 mg/l należy powtórzyć badanie w odstępie 15 min,

• każde badanie przeprowadzone urządzeniem podręcznym w przypadku uzyskania wyniku pozytywnego powinno być zweryfikowane przez badanie alkomatem stacjonarnym lub przez badanie krwi. Pamiętaj! Badany ma także prawo żądać przeprowadzenia badania alkomatem stacjonarnym lub przez badanie krwi,

• badanie, w którym wynik przekroczył 0,10 mg/l powinno być stwierdzone protokołem z przebiegu badania stanu trzeźwości, a do protokołu powinny być dołączone wydruki z urządzenia użytego do przeprowadzenia badania oraz dokument potwierdzający, że urządzenie ma ważne świadectwo wzorcowania.

Po otrzymaniu wydruku z alkomatu sprawdź jaki był wynik pomiaru i czy przerwy pomiędzy badaniami były zgodne z zaleceniami (co najmniej 15 minut). Pamiętaj by uważnie przeczytać protokół zatrzymania przed jego podpisaniem – nigdy nie podpisuj go bez czytania, tylko dlatego że policjant mówi, że wszystko jest prawidłowo zapisane. Zwróć uwagę w jaki sposób wskazano miejsce zatrzymania i czy jest ono zgodne z rzeczywistym miejscem zatrzymania. Dlaczego? Bo wpływ na wymiar kary może mieć fakt, że zostałeś zatrzymany na parkingu pod blokiem, na drodze osiedlowej bądź ulicy w centrum miasta w godzinach szczytu.

W sytuacji, kiedy przeprowadzający badanie popełni błąd przy dokonywaniu tej czynności sąd powinien na podstawie art. 193 § 1 k.p.k. dopuścić dowód z opinii biegłego z zakresu toksykologii celem ustalenia wpływu uchybień na wynik badania.

Dobrowolne poddanie się karze – czy się zgadzać?

W toku prowadzonego postępowania przygotowawczego z niemal 100% pewnością zostanie Ci zaproponowana opcja dobrowolnego poddania się karze. Co to oznacza? Nic innego jak wyrok skazujący. Zgodnie bowiem z art. 335 § 1 k.p.k. prokurator może dołączyć do aktu oskarżenia wniosek o wydanie wyroku i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych w Kodeksie Karnym za przypisany mu występek, bez przeprowadzenia rozprawy, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Uzgodnienie może obejmować również poniesienie przez oskarżonego kosztów postępowania.

Przed umieszczeniem takiego wniosku w akcie oskarżenia prokurator musi zaproponować Ci, w jego mniemaniu, odpowiednia karę. Bez tej propozycji i Twojej zgody, do złożenia wniosku w tym trybie nie dojdzie. Często zdarza się jednak tak, że prokuratura żąda kary znacznie wyższej niż ta, którą ewentualnie orzekłby sąd, jeżeli sprawa została by skierowana na zwykły tok postępowania. Na propozycję prokuratora nie musimy się więc zgadzać. W przypadku, kiedy nie zgadzamy się z karą zaproponowaną przez prokuratora, sporządzany jest akt oskarżenia, który przesyłany jest do sądu. Pamiętajmy! To, że nie zgadzamy się na karę zaproponowaną przez prokuratora nie może wpływać negatywnie na naszą sytuację, tym samym nie może skutkować wyższym wymiarem kary.

Jakie jest najkorzystniejsze rozstrzygnięcie? Warunkowe umorzenie postępowania.

Istnieje również możliwość łagodniejszego potraktowania oskarżonego za jazdę pod wpływem alkoholu. W szczególnych przypadkach sąd może warunkowo umorzyć postępowanie.

Jest to najlepsze rozwiązanie dla osób, które pierwszy raz weszły w konflikt z prawem, a za takim rozwiązaniem przemawiają wszystkie okoliczności zdarzenia. Oskarżony w takim wypadku unika skazania przy czym może zostać nałożony na niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres do 2 lat oraz świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Aby doszło do warunkowego umorzenia postępowania karnego muszą być spełnione określone przesłanki:

• wina i społeczna szkodliwość czynu są nieznaczne – Sąd bierze pod uwagę m.in. stopień nietrzeźwości, rodzaj pojazdu, którym popełniłeś przestępstwo, natężenie ruchu pojazdów i pieszych, droga jaką jechałeś oraz powody, dla których zdecydowałeś się wsiąść za kierownicę samochodu pomimo spożytego alkoholu,

• okoliczności popełnionego czynu nie budzą wątpliwości,

• niekaralność za przestępstwo umyślne,

• uzasadnione przypuszczenie, ze mimo umorzenia postępowania, oskarżony będzie przestrzegał porządku i nie popełni przestępstwa,

• przestępstwo jest zagrożone karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

W przypadku starania się o warunkowe umorzenie postępowania istotna jest taktyka procesowa i przemyślane prowadzenie procesu, tak by przedstawić Sądowi wszystkie okoliczności sprawy i by Sąd nie miał żądnych wątpliwości, że zasługujesz na wyjątkowe potraktowanie.

Niezwykle istotna jest więc rola obrońcy, który doprowadzi sprawę do korzystnego dla Ciebie rozstrzygnięcia.