Alimenty
Rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem swoich dzieci, które nie są w stanie samodzielnie się utrzymać. Zakres świadczenia zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Alimenty realizowane są najczęściej w postaci regularnego wypłacania osobie uprawnionej lub jej opiekunowi określonych kwot pieniężnych. Zdarza się, że ze względu na konkretne okoliczności lub potrzeby osoby uprawnionej, świadczenie alimentacyjne może przybrać formę dostarczania określonych środków w naturze, np. udostępnienie mieszkania czy osobista opieka i pomoc podczas choroby.
W przypadku, gdy osobą uprawnioną jest małoletni, obowiązek alimentacyjny co do zasady realizują rodzice poprzez zapewnienie środków potrzebnych do utrzymania i wychowania. Najczęściej polega to na sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem, udzielaniu mu pomocy w nauce czy spędzaniu z nim czasu. Zazwyczaj dochodzi więc do sytuacji, że w wypadku rozstania się rodziców, osobiste starania i wychowywanie dziecka spadają tylko na jedno z nich, a drugie płaci pieniądze na dziecko.
Jak ustalić wysokość alimentów?
Wysokość alimentów nie jest nigdy z góry ustalona, nie ma jednego wzorca, który wskazywałby na konkretną wysokość dochodzonego świadczenia.
Potrzeby dziecka powinny być oceniane między innymi z perspektywy jego wieku, miejsca zamieszkania, środowiska w którym przebywa, stanu zdrowia, zainteresowań, szczególnych zdolności, itp. Powszechnie uznaje się, że im starsze dziecko tym wzrastają wydatki związane np. z jego kształceniem. Jeżeli dziecko jest chore, wymaga leków czy rehabilitacji kwota alimentów powinna być wyższa – musi uwzględniać koszty leczenia, zakupu leków, wykonywanych badań czy wizyt lekarskich.
Pierwszym krokiem przy dochodzeniu świadczenia alimentacyjnego powinno być przeliczenie wszystkich kosztów związanych z utrzymaniem i wychowaniem dziecka. Powinniśmy policzyć ile kosztuje nas wyżywienie, ubranie, zakup środków higienicznych i pielęgnacyjnych, wydatki szkolne i opłaty związane z mieszkaniem – czynsze i rachunki. Ważne jest, żeby w toku wykonywania takiego wyliczenia nie rezygnować z dodatkowych wydatków np. na zajęcia pozaszkolne dziecka, wyjazd na ferie lub wakacje, zajęcia sportowe i treningi. Jeżeli dziecko przed rozstaniem rodziców żyło na wyższej stopie, w pozwie o alimenty można wnosić o kwotę, która pozwoli na utrzymanie tego poziomu.
Należy pamiętać, że wysokość zasądzonych alimentów będzie uzależniona od możliwości majątkowych zobowiązanego. Występując o alimenty musimy udowodnić, że żądana przez nas kwota jest niezbędna do utrzymania dziecka. W tej sytuacji najlepiej przedłożyć jako dowody kopie rachunków związanych z opłatami za mieszkanie, prąd, gaz, media, itp., rachunki dotyczące zakupu wyżywienia dla dziecka, środków pielęgnacyjnych czy odzieży.
Osoba dochodząca alimentów przed sądem powinna złożyć pozew o ich zasądzenie w Wydziale Rodzinnym i Nieletnich Sądu Rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów lub osoby pozwanej.
Sprawa o zasądzenie alimentów jest zwolniona od kosztów sądowych. Oznacza to, że nie jest pobierana opłata od pozwu o zasądzenie alimentów.
Sąd na wniosek strony powodowej może wydać postanowienie zabezpieczające roszczenie alimentacyjne, umożliwiające powodowi uzyskanie świadczenia w toku postępowania.
Ostatnio pojawiło się sporo kontrowersji dotyczących wysokości zasądzanych alimentów w przypadku, gdy dziecko otrzymuje świadczenie w ramach programu „500+”. Pozwani powołując się na tę okoliczność wskazywali, że alimenty winny być zasądzone w niższej wysokości. Jednakże z dniem 20 sierpnia 2016 r. wejdzie w życie zmiana przepisów Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, która przewiduje, że na zakres świadczeń alimentacyjnych nie będą miały wpływu:
- świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2016 r. poz. 169 i 195), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
- świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
- świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195);
- świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114, z późn. zm.).